قرآن کریم پیامبر گرامی اسلام را در سوره احزاب آیه 21، به عنوان الگویی احسن معرفی می کند؛ «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا»، قطعا براى شما در (اقتدا به) رسول خدا سرمشقى نیکوست براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد مى ‏کند. از آنجایی که خداوند متعال منبع هر خیر و کمال است، و موجودات را بسوی کمال شایسته اش هدایت می کند. در این میان انسان که گل سرسبد هستی به حساب می آید، خداوند به او کرامت ذاتی بخشیده است که «لقد کرمنا بنی آدم» ما به انسان کرامت بخشیدیم، که بدیسان خداوند کریم به انسان ساختار ویژه ای و ترکیب خاصی به او ارزانی داشته است که این انسان دارای اختیار است و کار ها و خواسته های خود را از روی آگاهی و اختیار انجام می دهد. بعثت پیامبران، نزول کتب آسمانی، هدایت، تربیت، تهذیب و اخلاق نیک تنها با مسلم دانستن اختیار توجیه پذیر است. از طرف دیگر چون انسان موجود اجتماعی است که باید اجتماع زندگی کند و ارتباط گسترده ای با دیگران داشته باشد، به طور طبیعی تحت تأثیر افکار، گفتار، رفتار، حرکات و سکنات دیگران قرار می گیرد، در این میان افرادی را می پسندد که در نظر او قدرتمند، مدیر، مدبر، متنفذ و بزرگ است و امتیازاتی را دارد که دیگران ندارد و لذا تحت تأثیر آن قرار می گیرد، و آن را به عنوان الگو می پذیرد، و سعی می کند که مانند او رفتار نماید، حرف بزند، و زندگی کند. این روش از مبنای تأثیر پذیری انسان نشأت می گیرد. از جهت دیگر، انسان فضیلت جو و فضیلت خواه است، به طور فطری بدنبال کسب سعادت است. خداوند متعال فیاض است و خیر بنیادی هستی است، برای رسیدن انسان به کمال، رسول رحمت را به عنوان الگو و سرمشق برای بشر معرفی نموده است، که اگر کسی از این الگویی نیکو پیروی نماید، قطعا به سعادت می رسد. به همین جهت بر ماست که سیره ی آن بزرگوار بدرستی یاد بگیریم و به کار ببندیم تا سعادتمند شویم.

اصل ساده زستی 

زستییکی از سیره های رفتاری آن حضرت اصل ساده زستی است که اگر به این اصل عمل نمائیم بسیاری از مشکلات زندگی مان بر طرف می شود، و روابط اجتماعی مان تقویت می شود، و خیلی از رفت و آمد ها که موجب الفت و محبت بین خانواده است، متأسفانه به خاطر تکلف های بی جا، امروز کمرنگ شده است. در روایتی از امام حسن مجتبی علیه السلام، از دایی ناتنی اش آمده است: (دایی ناتنی حضرت در واقع برادر ناتنی حضرت زهرا سلام الله علیهاست، یعنی حضرت خدیجه سلام الله علیها، از شوهر قبلی اش یعنی قبل از رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، فرزندی داشته که اسمش هند بن ابی هاله است، و پسر خوانده ی رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، بوده است). در روایت آمده است که امام حسن مجتبی علیه السلام، بچه بود، به هند بن ابی هاله، دایی اش گفت: هند، جدم رسول خدارا آنچنان که دیدی برایم توصیف کن. هند برای امام حسن علیه السلام، پیغمبر را توصیف نمود و امام مجتبی علیه السلام، هرچه را هند گفت بود، عینا برای دیگران نقل کرده است. از جمله این توصیف است که دیگران هم نسبت به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، آن را نقل نموده اند: «کان رسول الله صلی الله علیه وآله خفیف المؤن?» روش زندگی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، ساده زستی بود، آن حضرت در خوراک، پوشاک، مسکن، و برخورد با افراد جامعه روشش سادگی بود. و از اصل سادگی و سبک بودن مؤونه استفاده می کرد، بر عکس اغلب قدرت مندان عالم که امروزه از روش ارعاب و تجملات استفاده می کنند.

اصل تواضع

رفتار آن حضرت با مردم بسیار متواضعانه بود. در سال حدود دهم هجرت حکومت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، در مدینه مستحکم شده بود، و رفت و آمد زیادی در مدینه به وجود آمده بود، و شهرت آن حضرت در همه جا پیچیده بود، یک عرب بیابانی خدمت حضرت مشرف می شود، وقتی که می خواهد با آن حضرت حرف بزند، روی آن چیز هایی که شنیده است رعب او را فرا می گیرد، و هنگام صحبت کردن زبانش به لکنت می افتد. پیغمبر(ص)، از این منظره سخت ناراحت می شود که چرا این بنده ی خدا از دیدن من زبانش به لکنت افتاده است. فورا او را در بغل می گیرد و او را می فشارد به گونه ای که بدن مبارکش بدن آن شخص را لمس می کند، بعد حضرت می فرماید: «هون علیک» برادر آسان بگو، به خود سخت نگیر، از چه می ترسی؟ من از آن جبابره که تو خیال کردی نیستم. «لست بملک» من مثل آن پادشاهان ستمگر نیستم، بلکه من پسر آن زنی هستم که با دست خودش از پستان بز شیر می دوشید، من مثل برادر تو هستم، هرچه می خواهی بگو؟(مجموعه آثار شهید مطهری ج16، ص66). وقتی حضرت سواره به جایی می رفت، اگر دیگران پیاده بودند از آنها درخواست می کرد که یا جلوتر بروند و یا اندکی با فاصله پشت سر آن حضرت حرکت کنند. اینها و صد ها نمونه ی تاریخی دیگر دلالت بر متواضع بودن آن حضرت دارد که می تواند درس های مهم برای زندگی ما باشد. امیدوارم توفیق الهی نصیب ما گردد که بتوانیم به سیره ی آن بزرگوار اقتدا نماییم و  از پیروان واقعی حضرتش باشیم. والسلام علی من التبع الهدی.